Słownik pojęć

Tu znajdziesz podstawowe pojęcia związane z poligrafią na etapach przygotowania, druku, aż po różne metody wykończenia produktu. Pojęcia zostały podane w kolejności alfabetycznej.

Apla – jednobarwna, nierastrowana płaszczyzna mogąca stanowić tło.

Bigowanie – wykonywanie na papierze lub kartonie specjalnych wgnieceń, które mają za zadanie ułatwienie, a właściwie umożliwienie, odpowiedniego zgięcia kartonu lub kartki.

Bindowanie – patrz: oprawa grzebieniowa; patrz: spiralowanie.

Bitmapa – patrz: grafika rastrowa.

Blockout – materiał banerowy, który nie przepuszcza światła. Dzięki temu, przy niepożądanym tylnym świetle, baner nie podświetla się.

Cięcie po obrysie – technika pozwalająca na wycinanie dowolnych kształtów z folii samoprzylepnej.

CMYK – zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich stosowanych powszechnie w druku wielobarwnym, a jednocześnie jedna z przestrzeni barw w pracy z grafiką komputerową. Nazwa jest skrótem pochodzącym od czterech wykorzystywanych kolorów – Cyan (odcień niebieskiego), Magenta (czerwień z domieszką niebieskiego), Yellow (żółty) oraz Key (tzw. kolor kluczowy, czyli czarny).

Cyfra– potoczne określenie druku metodą cyfrową (patrz: druk cyfrowy).

DPI – (Dots Per Inch) liczba plamek wydrukowanych na jednym calu obrazu wydrukowanego za pomocą drukarki.

Druk cyfrowy – druk realizowany poprzez dostarczane materiałów do urządzenia drukującego w postaci danych komputerowych, gdzie obraz tworzony jest w cyfrowej maszynie drukarskiej bezpośrednio w miejscu, z którego rozpoczyna się druk. Jest pojęciem bardzo szerokim i obejmuje wiele metod druku, bardzo często jednak używa się tego pojęcia w kontekście druku laserowego (patrz: druk laserowy)

Druk laserowy – metoda druku, w której obraz w drukarce jest tworzony z czterech kolorów CMYK (patrz: CMYK). Drukarka posiada oddzielny zbiornik na toner z danym kolorem i z każdego z nich nakładana jest oddzielna warstwa koloru. Następnie wydruk jest utwardzany poprzez docisk i wysoką temperaturę.

Druk offsetowy – przemysłowa odmiana druku płaskiego, w której obraz przenoszony jest z płaskiej formy drukowej na podłoże drukowe za pośrednictwem cylindra. Ze względu na konieczność przygotowania matrycy druk offsetowy jest nieopłacalny w małych nakładach oraz w przypadku druków personalizowanych (patrz: personalizacja), jednak bezkonkurencyjny w przypadku druku dużych nakładów jednego wzoru.

Druk solwentowy – sposób druku atramentami solwentowymi na ploterze solwentowym. Atramenty solwentowe są odporne na wiele czynników łącznie z promieniowaniem ultrafioletowym. Ich wadą jest mniejsza precyzja niż dla atramentów wodnych. Metoda jest wykorzystywana do drukowania wielkoformatowego (patrz: druk wielkoformatowy).

Druk wielkoformatowy – zazwyczaj rozumiany jako druk, który nie jest obsługiwany przez komercyjne drukarki dostępne w domu i pracy. Takimi wydrukami będą np. banery, tablice, szyldy, plakaty, stojaki, roll-up’y czy folie witrynowe.

Falcowanie – składanie arkusza papieru na różne sposoby w celu osiągnięcia docelowego formatu i liczby stron składki.

Folia soft touch – rodzaj folii używanej do laminowania na gorąco (patrz: foliowanie). Wizualnie daje efekt porównywalny do klasycznej folii matowej, jest jednak inna w dotyku, bardziej miękka.

Foliowanie – rodzaj poligraficznego laminowania (patrz: laminowanie). Polega na pokryciu powierzchni druku folią, dzięki czemu zadrukowana powierzchnia uzyskuje dodatkowe walory estetyczne, zostaje też usztywniona i zabezpieczona przed różnego rodzaju uszkodzeniami.

Font – czcionka komputerowa, krój pisma; komputerowy nośnik pisma, wygląd zestawu znaków (liter, cyfr, znaków specjalnych).

Format pliku – ustalony standard zapisu informacji w pliku danego typu.

Frontlit – jeden z najpopularniejszych i najtańszych materiałów banerowych stosowanych w reklamie zewnętrznej.

Grafika rastrowa – prezentacja obrazu za pomocą matrycy punktów w postaci prostokątnej siatki odpowiednio kolorowanych pikseli na monitorze komputera, drukarce lub innym urządzeniu wyjściowym.

Grafika wektorowa – rodzaj grafiki komputerowej, w której obraz opisany jest za pomocą figur geometrycznych umiejscowionych w matematycznie zdefiniowanym układzie współrzędnych. Jej zaletą jest jest możliwość bezstratnego jej skalowania oraz druku, wypalania, czy wycinania za pomocą specjalistycznych maszyn.

Gramatura papieru – masa wyrobu papierniczego wyrażona w gramach na metr kwadratowy. Pośrednio parametr ten przekłada się na grubość papieru.

Hot stamping – technika druku z użyciem folii hot-stampingowej i matryc wypukłych wykonanych z materiału przewodzącego ciepło. Hot-stampingu używa się do uszlachetniania druku, ozdabiania przedmiotów, znakowania, zabezpieczenie druku. Najczęściej wykorzystywany do złocenia lub srebrzenia elementów druku.

Konfekcjonowanie – wszystkie czynności, które pozwalają, zgodnie z wymogami i preferencjami klienta, dane produkty posortować, zestawić, zapakować i oznaczyć.

Krzywe – ogólnie: dowolna prosta; w grafice komputerowej jeden z elementów grafiki wektorowej (patrz: grafika wektorowa)

Lakier wybiórczy – także: lakierowanie selektywne/lakierowanie punktowe; technika polegająca na wykorzystaniu specjalnego lakieru UV stosowanego punktowo na drukowanym arkuszu papieru. Stosuje się go na matowych powierzchniach. Pozwala nadać poszczególnym elementom nadruku błyszczącego efektu.

Lakierowanie UV – rodzaj uszlachetnienia druku wykorzystujący lakier UV. Podnosi trwałość produktu i daje efekt estetyczny. Produkt pokryty lakierem UV jest sztywniejszy niż produkt laminowany (patrz: laminowanie), jednak bardziej przez to podatny na pękanie. Nie zaleca się tego rozwiązania do papierów niepowlekanych czy o niskich gramaturach (patrz: gramatura). Na lakierowanej powierzchni dobrze widoczne zostają ślady linii papilarnych, przez co zaleca się używanie produktów lakierowanych w rękawiczkach. Ze względu na wady tego rozwiązania znacznie częściej niż całościowe lakierowanie stosuje się lakierowanie wybiórcze (patrz: lakier wybiórczy).

Laminowanie – pokrywanie powierzchni laminatem w celu podniesienia odporności materiału lub ze względów estetycznych. Laminowanie folią błyszczącą zwiększa nasycenie barw wydruku, zaś matową – zmniejsza. Często rozumiane jako laminowanie kieszeniowe, a zatem przy użyciu gotowej “kieszonki” z folii. Przy laminowaniu rolowym z użyciem folii określane mianem foliowania (patrz: foliowanie)

Mapa bitowa – patrz: grafika rastrowa

Multiloft – rodzaj podłoża uzyskany poprzez sklejenie ze sobą trzech warstw papieru. Zazwyczaj zewnętrzne warstwy są wykonane z białego papieru (często ozdobnego), zaś warstwa środkowa z papieru kolorowego barwionego w masie (patrz: papier barwiony w masie). Multiloft jest najczęściej stosowany przy druku wizytówek.

Obszar bezpieczny – to obszar przy krawędzi wydruku, na którym nie powinno się umieszczać istotnych elementów ze względu na ryzyko ich przycięcia. Na ten obszar nie powinien nachodzić tekst. Obszar bezpieczny ma zazwyczaj 1-5 mm szerokości, a zatem istotne elementy powinny być minimalnie o tyle właśnie odsunięte od krawędzi.

Offset – patrz: druk offsetowy

Oprawa grzebieniowa – rodzaj oprawy introligatorskiej, w której wykorzystuje się plastikowy grzebień z pierścieniowymi kolcami, na które nakłada się przedziurkowany na bindownicy druk. Plastikowy grzebień umożliwia ponowne otwarcie oprawy.

Oprawa miękka – rodzaj oprawy introligatorskiej, w której okładka jest elastyczna. Do opraw miękkich należy m.in. oprawa grzebieniowa, spiralowanie, oprawa miękka kanałowa czy oprawa miękka klejona.

Oprawa twarda – rodzaj oprawy introligatorskiej, w której okładka jest sztywna. Popularna metoda oprawiania prac dyplomowych.

OWV – skrót od: One Way Vision; rodzaj folii samoprzylepnej. Stosowana do reklam okiennych. Folia OWV jest perforowana, dzięki czemu umożliwia wpadanie światła do budynku lub pojazdu, umożliwiając jednocześnie stworzenie estetycznej reklamy w witrynie.

Papier barwiony w masie – papier, który jest barwiony jeszcze na etapie produkcji, kiedy jest w fazie pulpy. Dopiero zabarwiona na odpowiedni kolor pulpa zostaje uformowana w płachty. Główną jego zaletą jest to, że kolor papieru jest równomierny, a papier jest zabarwiony całościowo (nie tylko powierzchniowo) dzięki czemu kolor jest widoczny na brzegach papieru oraz po jego rozdarciu.

Papier niepowlekany – papier bez dodatkowej powłoki. Nie jest tak gładki w dotyku jak papier powlekany (patrz: papier powlekany) i wchłania więcej farby. Jest dostępny w różnych wariantach tekstury.

Papier powlekany – papier z dodatkową powłoką, która uwydatnia cechy takie jak gramatura czy połysk, gwarantuje lepszy kontrast, daje gładkie wykończenie oraz zmniejsza chłonność farby. Powłoka zwiększa również trwałość papieru.

Personalizacja – dostosowanie produktu do indywidualnych potrzeb użytkownika. W poligrafii pojęcie to często używane w kontekście dodawania spersonalizowanej treści do jednego bazowego wzoru np. dodawanie imion i nazwisk kolejnych osób w zaproszeniach lub na dyplomach.

Plik otwarty – plik zapisany w formacie umożliwiającym edycję. Każdy program edycyjny ma własny format zapisu plików otwartych. Przykładami formatów otwartych są: psd, ai, cdr, indd. W przypadku grafiki wektorowej możemy również skorzystać z formatów bardziej uniwersalnych (np. eps, svg). Pod pewnymi warunkami plikiem otwartym może być również plik pdf.

Plik zamknięty – plik zapisany w formacie uniemożliwiającym lub bardzo ograniczającym możliwości edycji. Przykładem formatu zamkniętego jest np. jpg/jpeg

PPI – (Pixels Per Inch) liczba pikseli zawartą w jednym calu obrazu wyświetlanego na monitorze komputera.

Profil kolorystyczny – profil ICC; zbiór danych, które charakteryzują kolor wejścia albo wyjścia urządzenia. Profili ICC używa się do kontroli procesu zachowania koloru w poligrafii. System zarządzania kolorami na podstawie profilów urządzeń wyjściowych poprawnie konwertuje kolory dokumentu na kolory z zakresu barw odpowiednich urządzeń wyjściowych. Profil wyjściowy powinien również uwzględniać konkretne warunki drukowania, na przykład typ papieru i rodzaj farby.

Przestrzeń kolorystyczna – przestrzeń barw; to określony zakres kolorów. Istnieje kilka modeli przestrzeni barw, najczęściej spotykamy się z RGB (patrz: RGB) oraz CMYK (patrz: CMYK). W przestrzeni RGB pracują urządzenia przeznaczone do prezencji oraz obróbki plików takie jak monitory, skanery i aparaty fotograficzne, natomiast urządzenia drukujące pracują w CMYK. Ponieważ te przestrzenie nie pokrywają się w pełni nie jest możliwe uzyskanie w druku wszystkich kolorów wyświetlanych na monitorze. W związku z tym kolory na wydruku wykonanym z pliku zapisanego w przestrzeni RBG mogą różnić się od kolorów, które były widoczne na ekranie.

Raster – jednotonalny obraz składający się z drobnych kropek, dający podczas oglądania z normalnej odległości wrażenie istnienia półtonów. Jasność tych półtonów wynika ze stosunku powierzchni zajętej przez elementy rastra (plamki rastra) do powierzchni otaczającego te elementy niezadrukowanego jasnego (najczęściej białego) podłoża drukowego. Potocznie określa się tak grafikę rastrową (patrz: grafika rastrowa).

RGB – jeden z modeli przestrzeni barw, opisywanej współrzędnymi RGB. Nazwa składa się z pierwszych liter angielskich nazw barw z których model ten się składa: R – red, G – green i B – blue.

Rozdzielczość – w przypadku grafiki do druku liczba jednostek na jeden cal obrazu. Jednostką tą są najczęściej piksele (w przypadku obrazu wyświetlanego na ekranie; patrz: PPI) lub plamki (w przypadku obrazu drokowanego; patrz: DPI)

Sitodruk – technika druku, w której formą drukową jest szablon nałożony na drobną siatkę tkaną, metalową lub wykonaną z włókien syntetycznych. Wykonanie odbitki polega na przetłaczaniu farby przez matrycę.

Soft touch – patrz: folia soft touch

Solwent – patrz: druk solwentowy

Spad – obszar druku, który wychodzi poza krawędź ostatecznej publikacji. Spad gwarantuje, że obszar druku będzie dochodził do samej krawędzi po przycięciu arkusza. Wielkość spadu zazwyczaj wynosi 3-5 mm

Spiralowanie – rodzaj oprawy introligatorskiej, w której do łączenia kart wykorzystuje się spiralę z drutu lub tworzywa sztucznego. Popularnie stosowane w kalendarzach oraz notesach.

Szpalta – skład tekstu o dowolnej liczbie wierszy tworzących pionowy pas.

Wektor – obiekt matematyczny; w druku często używane potoczne określenie grafiki wektorowej (patrz: grafika wektorowa).

Słownik pojęć

Adres siedziby: